Wat is systemische therapie?
Als mensen zijn we fundamenteel sociale wezens, groepsdieren als het ware: we leven tussen en samen met mensen, en dit in diverse omgevingen: gezin van herkomst en actueel gezin, vriendenkringen, werkomgeving, cultuur…
In elk van die omgevingen hebben zowel wijzelf als de anderen allerlei verwachtingen en ideeën hoe naar het leven, en naar relaties, kan gekeken worden, en hoe in het leven met de meest uiteenlopende omstandigheden kan worden omgegaan.
Als we de zienswijzen van anderen binnen omgevingen waar we deel van willen uitmaken aan onze laars lappen, heeft dit uiteraard consequenties voor hoe naar ons wordt gekeken en hoe met ons wordt omgegaan.
Leven vergt dan ook een voortdurend zoeken van een evenwicht: hoe voldoende eigenheid te bewaren, en tegelijkertijd voldoende rekening te houden met hoe in mijn omgeving(en) wordt gedacht en gehandeld.
Individuele therapie kan systemisch zijn, in die zin dat iemands persoonlijke omgeving aanwezig kan worden gemaakt in de therapieruimte, bijvoorbeeld met lege stoelen, en dat samen kan worden bekeken hoe daar, in die persoonlijke omgeving, gekeken wordt naar … en wordt omgegaan met …, hoe men daar praat over …?
Mensen uit iemands persoonlijke omgeving kunnen uiteraard ook daadwerkelijk mee uitgenodigd worden.
Waarom betrokkenen uit de eigen omgeving mee uitnodigen?
Praten met een therapeut kan opluchten, nieuwe wegen zichtbaar maken, ervaren blokkades zich doen oplossen. Tegelijkertijd blijft een therapeut altijd een buitenstaander en een tijdelijke ‘compagnon de route’. Het is in de eigen omgeving dat iemand verder zijn of haar weg dient te zoeken. Gesprek met een therapeut en gesprek binnen de eigen omgeving kunnen dan ook krachtig complementair zijn.
Als mensen uit de eigen omgeving mee worden uitgenodigd, is de belangrijkste rol van de therapeut het mogelijk maken van een constructieve dialoog tussen familieleden en/of met andere betrokkenen. Doelen zijn de aanwezige, regelmatig ook verstoorde, verbinding tussen mensen te ondersteunen en te versterken, samen betekenis te geven aan wat er aan de hand is, uit te maken wat zorg verdient en wat er dient te gebeuren, wat helpend kan zijn…
Door Didier Tritsmans